vele vrijwilligers actief.
De Esperanto-organisaties verenigen de esperantisten. Een aantal zet zich in voor de verspreiding van Esperanto, zoals de UEA en de landenorganisaties. Andere zijn opgericht om het gebruik van de taal te verbeteren, zoals bijv. ILEI en NGGE, en weer andere gebruiken de taal Esperanto, zodat mensen met dezelfde culturele of religieuze achtergrond van over de hele wereld elkaar kunnen ontmoeten. Al deze organisaties maken onderdeel uit van de Esperanto-cultuur en dragen er toe bij dat de taal Esperanto behouden blijft en verder wordt verspreid. De organisaties organiseren evenementen, publiceren materialen en bieden ondersteuning aan Esperanto-sprekers over de hele wereld. Op deze pagina noemen we er slechts een paar.
Wereld-Esperantovereniging (UEA)
Een van de belangrijkste Esperanto organisaties die er bestaan is de Wereld-Esperantovereniging (Universala Esperanto-Asocio, UEA), Ze werd in 1908 opgericht door Hector Hodler en anderen. Het hoofdkantoor bevindt zich in Rotterdam, aan de Nieuwe Binnenweg 176.
Ieder jaar organiseert de UEA het Esperanto-Wereldcongres (Universala Kongreso de Esperanto, UK), waar gemiddeld 2.000 esperantisten uit 50 landen naar toe komen. Tijdens dit congres zijn er lezingen, treden muzikanten op en zijn er andere culturele optredens. In 2023 was het congres in Turijn en in 2024 vond het congres voor het eerst in Afrika plaats, in Arusha (Tanzania).
Wereld Esperanto Jongerenorganisatie (TEJO)
TEJO, Tutmonda Esperantista Junulara Organizo (Wereld Esperanto Jongerenorganisatie) is de jongerenafdeling van de UEA en verbindt de jongeren met elkaar, biedt hen diensten aan informeert hen over Esperanto. De organisatie is ook gevestigd in Rotterdam en heeft individuele leden en landensecties in ongeveer 40 landen.
Iedereen onder de 35 jaar kan lid worden van TEJO. Leden ontvangen het ledenblad Kontakto.
Actief zijn bij TEJO geeft jongeren de mogelijkheid om veel jonge mensen uit andere landen te ontmoeten en nieuwe ervaringen op te doen die later weer van pas zullen komen. TEJO organiseert het IJK, Internacia Junulara Kongreso (Internationale Jongeren Congres).
De Nederlandse Esperanto-Jongeren (NEJ; in Esperanto Nederlanda Esperanto-Junularo) is de Nederlandse afdeling van TEJO.
Landenorganisaties
Esperanto Nederland is de landelijke Esperantovereniging van Nederland en als zelfstandige organisatie lid van de UEA. Veel landen kennen een landelijke Esperanto-organisatie.
België heeft in Wallonië de Waalse Esperanto-Vereniging (Valona Esperanto-Asocio, V.Esp-o) en in Vlaanderen de Vlaamse Esperantobond (Flandra Esperanto-Ligo, FEL), Deze laatste heeft een Esperanto-webwinkel en in Antwerpen een Esperantohuis waar regelmatig bijeenkomsten worden gehouden. De uitgeverij van de Vlaamse Esperantobond drukt naast haar eigen ledenblad Horizontaal en ons ledenblad Fenikso ook het blad Monato. Het blad Monato bevat actuele artikelen vanuit de hele wereld. De artikelen worden geschreven door esperantisten die in het land, waar het artikel over gaat, wonen.
Duitsland heeft de Deutscher Esperanto-Bund e. V. (Germana Esperanto-Asocio, GEA). Ieder jaar organiseert zij het Duitse Esperanto-congres GEK (Germana Esperanto-Kongreso). Naast dit jaarlijkse congres worden er ook bijeenkomsten met Pasen en Oud-en-Nieuw georganiseerd. Duitsland kent ook vele lokale groepen en bijeenkomsten. Veel esperantisten uit Nederland gaan hier naar toe.
In 2022 organiseerde GEA samen met Esperanto Nederland het GEK-congres in Oldenburg. In 2024 organiseerde zij in plaats van een GEK-congres samen met de landenvereniging van Frankrijk, Espéranto France een Europees Esperanto-congres. Doordat het Wereld Esperanto-congres van UEA dit jaar in Afrika plaats vond en dus niet voor iedereen te bereizen was, kwamen veel Europeanen hier naar toe.
Mooi aan deze internationale congressen is de ontmoeting met mensen uit heel Europa en de Wereld. Doordat er voornamelijk Esperanto gesproken wordt, doe je hier veel ervaring in luisteren en spreken en leer je de Esperanto-cultuur kennen.
Nederlandse Vereniging van Blinde en Slechtziende Esperantisten (NoSoBe)
De vereniging voor visueel gehandicapte esperantisten in Nederland is NoSoBe (Nederlanda Societo de Blindaj Esperantistoj). Zij organiseert jaarlijks een bijeenkomst met een lezing en andere activiteiten. De vereniging werd in 1929 opgericht.
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT, vert. Wereldwijde Natieloze Vereniging)
Sennacieca Asocio Global (SAT) is een onafhankelijke, niet-neutrale, mondiale Esperantovereniging van werkende esperantisten, opgericht in 1921. SAT promoot internationale samenwerking en solidariteit met behulp van Esperanto. Ze beschouwt zichzelf als een alternatief voor de politiek neutrale UEA.
SAT streeft naar een wereld zonder klassenverschillen, waarin nationale grenzen en nationale identiteiten minder belangrijk zijn en waarin mensen samenwerken op basis van gemeenschappelijke menselijke waarden en sociale rechtvaardigheid. In plaats van nationaliteiten zouden gemeenschappelijke menselijke waarden en solidariteit centraal moeten staan.
De hoogste autoriteit binnen SAT is de Algemene Vergadering, die jaarlijks bijeenkomt. Het bestuur van SAT is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken. Er zijn verschillende commissies en werkgroepen die zich richten op specifieke taken en projecten.
Iedereen die de idealen van SAT ondersteunt, kan lid worden. De leden spelen een actieve rol in de organisatie. SAT publiceert ook tijdschriften en boeken om hun idealen en de Esperanto-taal te promoten, zoals het blad Sennaciulo (vert. Staatloze mensen).
Website Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
Akademio de Esperanto (AdE, vert. Esperanto Accademie)
Op voorstel van Zamenhof is er tijdens het Universele Congres van 1905 een taal-commité opgericht. Later, in 1948, kreeg dit de naam Akademio de Esperanto (Esperanto Accademie).
Akademio de Esperanto is een onafhankelijk instituut en verantwoordelijk voor het onderhouden en ontwikkelen van de taal Esperanto en het beschermen van de fundamentele principes.
De accademie ontvangt vragen van Esperanto over de taal en probeert daar zo goed mogelijk een antwoord op te geven. Daarbij kijkt ze niet naar wat zij zelf wil, maar naar hoe esperantisten de taal gebruiken en hoe de taal zich ontwikkelt.
Voorbeeld van een vraag aan de Akademio de Esperanto
Kiam oni diras “la mordo de la hundo”, ĉu tio signifas, ke la hundo estas mordanta au mordata?
In het Nederlands: Wanneer men zegt: “de beet van de hond”, betekent dit dan dat de hond heeft gebeten of dat ze is gebeten?
Het antwoord van EdE hierop, is dat het beide kan betekenen, maar dat deze onduidelijk vermeden kan worden door de zin anders te verwoorden.
(Bron: www.akademio-de-esperanto.org)
Internationale Bond van Onderwijzers-Esperantisten (ILEI)
De Internationale Bond van Onderwijzers-Esperantisten (La Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj, ILEI) biedt een professionele basis voor Esperanto-docenten. Het heeft als doelen het onderwijs van Esperanto te verbeteren, zowel op scholen als via internet, en leraren op te leiden. Het publiceert modern leermateriaal en verenigt Esperanto-leraren en hun leerlingen.
Esperantisten die de taal voldoende onder de knie hebben gekregen, kunnen bij ILEI Esperanto-examen doen.
ILEI is aanwezig in een groot aantal landen en heeft landensecties. De Nederlandse landensectie is de NGGE, Nederlandse Groep van Esperanto-leraren (Nederlanda Grupo de Geinstruistoj pri Esperanto).
ILEI heeft een Youtube-kanaal, waarop ruim 500 filmpjes te zien zijn die te maken hebben met Esperanto en onderwijs (augustus 2024). Je kunt je op dit kanaal aboneren. ILEI Youtube kanaal…
In de taal Esperanto
Er zijn ook Esperanto-verenigingen die gebaseerd zijn op geloof en/of overtuiging. Zoals de Internationale Katholieke Esperanto-Vereniging (IKUE) voor rooms-katholieken en de Christelijke Internationale Esperanto-bond (KELI), in het verleden vooral voor protestantse christenen, maar waar tegenwoordig ook rooms-katholieken lid van zijn. Atheïsten zijn verenigd in de Atheïstische Wereld-Esperanto-organisatie (Ateista Tutmonda Esperanto-Organizo, ATEO). Esperantisten die tegen roken zijn, hebben hun eigen vereniging, de Wereld Organisatie van Esperanto Niet-rokers (Tutmonda Asocio de Esperantistaj Nefumantoj, TADEN) en de vegetariërs en veganisten hebben de Wereld Esperanto Vereniging voor Vegetariërs (Tutmonda Esperantista Vegetarana Asocio).