Het idee achter Esperanto

Esperanto is in de negentiende eeuw bedacht om in het ideale geval voor alle mensen ‘de tweede taal’ te zijn. Thuis, in eigen land of regio, spreekt iedereen zijn eigen taal en in het internationale verkeer wordt Esperanto gesproken, een taal die iedereen begrijpt, makkelijker te leren is én democratischer dan de nationale talen zoals het Engels of het Chinees.

Het is niet bekend hoeveel mensen de taal beheersen. Schattingen lopen uiteen van enkele tienduizenden tot 1 á 2 miljoen. Een aantal van hen wordt nog steeds gedreven door het ideaal. Deze mensen proberen de taal onder de aandacht van anderen te brengen. In chatgroepen en gesprekken per email bespreken zij waarom Esperanto beter gebruikt kan worden dan bijvoorbeeld het Engels. Argumenten die ze noemen zijn ondermeer:

• Doordat Esperanto gemakkelijker te leren is dan andere talen, kan het door iedereen geleerd worden. Voor een japanner of een chinees kost het jaren studie om het Engels te leren. Voor ons in het Westen kost het jaren om Japans of Chinees te leren.
• Doordat we in het Westen Engels spreken oriënteren we ons ook veel meer op wat in de Engels georiënteerde landen gebeurt. We weten daardoor veel minder van de andere culturen. Met Esperanto kunnen we spreken met andere Esperantisten uit landen van over de hele wereld.
• Het Engels is groot geworden doordat Engeland overal kolonies had, die het vaak met geweld veroverde of bezet hield. Daardoor is het een taal van de overheerser. Esperanto is neutraler dan het Engels.
• Esperanto is niet de officiële taal van een land. Doordat het bijna niemands moedertaal is en iedereen het dus als ‘vreemde taal’ heeft moeten leren, kunnen mensen uit alle landen op basis van gelijkwaardigheid met elkaar in gesprek gaan. De belangen van alle wereldbewoners worden daardoor veel beter vertegenwoordigd.

Voor Lejzer Ludwik Zamenhof, de bedenker van de taal, was het ideaal achter Esperanto erg belangrijk. Hij merkte in zijn dagelijkse leven op dat ruzies ontstonden doordat mensen elkaar niet goed konden verstaan. Hij besteedde daarom een groot deel van zijn leven aan de strijd voor internationale communicatie op gelijkwaardige basis.

Belangrijk is te benadrukken dat deze Esperantisten niet willen dat in de wereld alleen maar Esperanto gesproken zou worden. Juist willen ze het gebruik van minderheidstalen en dialecten beschermen. Veel Eperantisten houden zich daarom naast het Esperanto ook bezig met andere talen en dialecten. Esperantisten hebben ook niets tegen het Engels, alleen vinden zij het minder geschikt als internationale taal.

Ook de vereniging Esperanto Nederland heeft als doel om de bekendheid van het Esperanto in Nederland te bevorderen. Ieder lid heeft zijn of haar eigen redenen om lid te zijn en kan op zijn of haar eigen manier bijdragen. Voor de een is het ideaal erg belangrijk, voor een ander wat minder. Het ontmoeten van andere mensen uit verschillende culturen, het ontvangen van gasten, het deelnemen aan congressen en bijeenkomsten, het lezen van Esperanto-literatuur (geschreven in Esperanto of vertaald uit andere talen); deze dragen allemaal bij tot een beter onderling begrip en hopelijk daarmee tot een betere wereld.