Een boeiende Esperantoroman over de jaren twintig nu in Nederlandse vertaling.
Vitalij Zorinis is een Russisch ingenieur die de metrobouw in Berlijn bestudeert om te bezien in hoeverre de Duitse aanpak overgenomen kan worden door de Russen. Hoewel Varankin kritisch is op het sovjetregime, wordt hij in Moskou, soms enthousiast, soms wantrouwig, als een echte communist gezien en daarom uiteindelijk opgepakt. Terug in de Sovjet-Unie krijgt hij te maken met de bureaucratie en corruptie die in het ambtelijk apparaat in Moskou heersen. Varankin beschrijft de zuiveringen in de partij-kern die in 1929 plaatsvonden.
Weinig kon Varankin, die De metro schreef in het Esperanto, bevroeden dat hijzelf in 1938 slachtoffer zou worden van de door Stalin in gang gezette zuiveringen, waardoor ook andere bekende esperantisten omkwamen. Hun contacten met buitenlanders in een ‘vreemde’ taal maakten hen bij voorbaat verdacht.
De roman staat vol levendige dialogen en prachtige beschrijvingen van situaties, landschappen en manifestaties die in die tijd plaatsgevonden hebben. Bovenal geeft De metro een interessante inkijk in de leefsituatie en denkwereld van Russen en Duitsers aan het eind van de jaren twintig.
De roman verscheen in 1933 bij een Esperanto-uitgever (EKRELO) in Amsterdam. William Auld noemde het vele decennia later een ‘vergeten meesterwerk’ en zette het indertijd in een lijst van vijftig eminente werken die in het Esperanto zijn geschreven in de honderd jaar van zijn bestaan.
Tegenwoordig kan de lezer dit boek lezen, nadat het in 1977 in Kopenhagen is gepubliceerd. ”Omwille van politieke omstandigheden heeft de roman nauwelijks de echo gekregen die hij verdiende”, zo verklaart de tekst op de kaft van de tweede uitgave.
Die ‘politieke omstandigheden’ slaan op de vervolging van esperantisten onder Stalin.
Voor het eerst is er nu ook een Nederlandse vertaling beschikbaar. Het boek is uit het Esperanto vertaald door A.Kooij-van Holst en gecontroleerd door Bert de Wit.
Grafische vormgever: Terry Vogelaar.
De Esperanto-uitgave is te bestellen bij de boekendienst van UEA.
De Nederlandse versie is nog niet als boek te bestellen, maar zodra het boek verschenen is, zal dit op deze website bekend worden gemaakt.
Wel is het in pdf hier te lezen.