Op 10 december wordt wereldwijd de Dag van de Mensenrechten gevierd. Die datum markeert de herdenking van één van de meest fundamentele beloften ter wereld: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM).
Deze verklaring bevat de onvervreemdbare rechten waarop elke persoon recht heeft als mens, ongeacht ras, huidskleur, geslacht, taal, religie, politieke of andere overtuiging, nationale of sociale afkomst, eigendom, geboorte of andere status.
De Verklaring werd afgekondigd door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in Parijs op 10 december 1948. Het document presenteert voor het eerst de fundamentele mensenrechten die universeel beschermd moeten worden.
Als een “gemeenschappelijk streefdoel voor alle volkeren en alle naties” is de UVRM een wereldwijd model voor internationale, nationale en lokale wetten en beleidslijnen, en vormt zij een fundament van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling.
Ze is beschikbaar in 577 talen, van het Abchazisch tot het Zoeloe – wat de Universele Verklaring het meest vertaalde document ter wereld maakt.
In haar vijfde paragraaf verklaart het Statuut van de Wereld-Esperantovereniging (UEA):
“Goede internationale betrekkingen en respect voor de mensenrechten, zoals deze zijn vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en andere internationaal erkende instrumenten, zijn essentiële voorwaarden voor het werk van de Wereld-Esperantovereniging.”
Als organisatie met een raadgevende status bij de Economische en Sociale Raad van de Verenigde Naties ondersteunt de Wereld-Esperantovereniging krachtig de inspanningen van de VN ter bevordering van de mensenrechten, waaronder het recht op de eigen taal en op non-discriminatie.
Daarom presenteren wij de volgende boodschap ter gelegenheid van de Mensenrechtendag 2025.
Van de Wereld-Esperantovereniging, ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Mensenrechten, 10 december 2025
Taalrechten van de mens: een dagelijkse noodzaak
Volgens het Statuut van de Wereld-Esperantovereniging zijn “goede internationale betrekkingen en respect voor de mensenrechten, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en andere internationaal erkende instrumenten, essentiële voorwaarden voor het werk van de Wereld-Esperantovereniging.”
Wij roepen de VN op om de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens krachtig te verdedigen en te blijven werken aan haar volledige verwezenlijking.
Het idee van mensenrechten is het meest krachtige en doeltreffende middel om ons te leiden naar een realiteit waarin alle mensen worden gerespecteerd en gezamenlijke én persoonlijke levensdoelen kunnen waarmaken. Daarom bevestigen wij voortdurend en gezamenlijk – zoals in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens – ons vaste geloof in de waardigheid en waarde van de menselijke persoonlijkheid en in de gelijke rechten van mensen, “ongeacht ras, huidskleur, geslacht, taal, religie, politieke of andere overtuiging, nationale of sociale afkomst, eigendom, geboorte of andere status.”
Mensenrechten zijn dagelijkse levensbehoeften: hun aanwezigheid of afwezigheid vormt onze dagelijkse levensrealiteit. Zoals de heer Volker Türk, VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, zei:
“Wij moeten opnieuw verbinding maken met de mensenrechten, en ons herinneren dat het gaat om mensen – om hun behoeften, verlangens en angsten, en evenzeer om hun hoop en aspiraties.”
Mensenrechten zijn aanwezig in het voedsel dat we eten, in de lucht die we inademen, in de woorden die we spreken, in de mogelijkheden die we benutten, en in de bescherming die ons veilig houdt. Ze zijn de gemeenschappelijke bodem die ons in onze diversiteit verbindt, het fundament van ons leven en een leidraad voor beslissingen die ons allemaal aangaan.
Wij vestigen in het bijzonder de aandacht op taalrechten van de mens, juist omdat dit iets van alledag is – van de meest intieme gesprekken tot het publieke debat. Laten we ons inzetten tegen taaldiscriminatie. Iedereen heeft het recht deel te nemen aan taalgemeenschappen, zijn of haar taal te gebruiken, te beschermen en te bevorderen. Evenzo heeft iedereen het recht meertalig te zijn en met meerdere taalgemeenschappen te communiceren.
Elke taal is een collectieve werkelijkheid, die een identiteit én specifieke manieren van waarnemen en beschrijven van de werkelijkheid uitdrukt. Dat geldt voor alle talen, of ze nu behoren tot gemeenschappen, groepen, regio’s of de hele wereld. In een meertalige wereld hebben we meertalige mensenrechten nodig, zodat we elkaar kunnen horen, respecteren en met elkaar kunnen samenwerken in een geest van non-discriminatie.
De Wereld-Esperantovereniging roept sprekers en supporters van de Internationale Taal Esperanto wereldwijd op om mensenrechten te respecteren en zich daarvoor in te zetten, en om solidariteit, begrip en waardering voor andere volkeren na te streven. Laten wij, individuen, gemeenschappen, volkeren, bewegingen en naties, ons verenigen voor mensenrechten, rechtvaardigheid en gelijkheid – en laten we onze regeringen, opinieleiders en gewone burgers aanmoedigen hetzelfde te doen.