De UNESCO is in 1945 opgericht om de samenwerking te bevorderen d.m.v. onderwijs, wetenschappen, cultuur, communicatie en informatie, met het doel wederzijds en universeel de eerbiediging te bevorderen voor de waardigheid en gelijke rechten van alle vrouwen en alle mannen. Vrijwel 70 jaar na dien blijft dit mandaat volkomen actueel. Bevordering van de rechten van de mens blijft een essentiële opdracht, niet alleen ter gelegenheid van één dag, maar elke dag van het jaar, voor elke vrouw en voor elke man overal ter wereld. Dat is de betekenis van deze dag: ‘Mensenrechten 365’. Deze boodschap is heden van bijzonder belang, nu de staten werken aan nieuw mondiaal beleidsplan voor duurzame ontwikkeling in de jaren na 2015, gebaseerd op de universele waarden gelijkheid, rechtvaardigheid, culturele verscheidenheid, vrede en veiligheid. Dit nieuwe programma moet gebaseerd zijn op de rechten van de mens en aan de hand daarvan uitgevoerd worden om gevallen van ongelijkheid en maatschappelijke uitstoting uit te bannen, het moet vormen van extremisme bestrijden, conflicten bijleggen en bouwen aan rechtvaardigere en duurzamere maatschappijen.
Dit alles moet beginnen bij opvoeding in mensenrechten. Van wezenlijk belang is het onderwijs in waarden van eerbied, verdraagzaamheid en solidariteit om de mensen te bekwamen manieren te vinden om hun bestaan leiding te geven en nieuwe vormen van wereldburgerschap te realiseren. Aan de hand van deze doelstellingen is de UNESCO werkzaam in de leidende rol om kwalitatief onderwijs te bevorderen voor allen en overal in de wereld: het wereldwijde ‘Initiatief tot Opvoeding als Prioriteit’ van de Algemene Secretaris van de Verenigde Naties. Mensenrechten en opvoeding tot wereldburgerschap moeten de wezenlijke onderdelen vormen van het programma voor de jaren na 2015. De media hebben een essentiële rol om het publiek bewust te maken van mensenrechten en om vooroordelen en generalisaties te bestrijden. Daartoe werkt de UNESCO sinds 2005 samen met de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten bij het Wereldprogramma van Onderwijs in Mensenrechten. De derde fase (2015 – 2019) van dit programma is gericht op opleiding in mensenrechten voor professionele media-verzorgers en journalisten. Deze doeleinden geven ook leiding aan het beleidsplan voor het Internationale Decennium van Toenadering van Culturen (2013 -2022), waarvoor de UNESCO de voornaamste uitvoerder is in het totale stelsel van de Verenigde Naties. Nu onze wereld snel verandert en de maatschappijen onder druk staan, roep ik alle lidstaten van de UNESCO, alle regeringen en de burgermaatschappij op nogmaals hun toewijding te bevestigen aan de mensenrechten als bron en gids voor al hun handelen en als maatstaf voor het welslagen daarvan.
Irina Georgieva Bokova is een Bulgaarse politica en huidig directeur-generaal van de UNESCO. Bokova is lid van de Bulgaarse Socialistische Partij.
Lees ook het artikel Mensenrechten: 365 dagen per jaar én voor iedereen