Met groot verdriet ontving het bestuur van Esperanto Nederland het bericht over het overlijden van Ed Borsboom, biograaf van Lanti en Cseh. Hij had een heldere blik op de ideeën van mensen die de internationale taalgemeenschap vormden. Vele jaren was hij bestuurslid van het Internationale Esperanto-instituut in Den Haag.
Zijn bijdrage aan het bewaren van de geschiedenis van de beweging en de praktische manier om de taal vooruit te helpen zullen dankbaar herinnerd worden.
Op 10 december wordt wereldwijd de Dag van de Mensenrechten gevierd. Die datum markeert de herdenking van één van de meest fundamentele beloften ter wereld: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM).
Deze verklaring bevat de onvervreemdbare rechten waarop elke persoon recht heeft als mens, ongeacht ras, huidskleur, geslacht, taal, religie, politieke of andere overtuiging, nationale of sociale afkomst, eigendom, geboorte of andere status.
De Verklaring werd afgekondigd door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in Parijs op 10 december 1948. Het document presenteert voor het eerst de fundamentele mensenrechten die universeel beschermd moeten worden.
Als een “gemeenschappelijk streefdoel voor alle volkeren en alle naties” is de UVRM een wereldwijd model voor internationale, nationale en lokale wetten en beleidslijnen, en vormt zij een fundament van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling.
Ze is beschikbaar in 577 talen, van het Abchazisch tot het Zoeloe – wat de Universele Verklaring het meest vertaalde document ter wereld maakt.
In haar vijfde paragraaf verklaart het Statuut van de Wereld-Esperantovereniging (UEA):
“Goede internationale betrekkingen en respect voor de mensenrechten, zoals deze zijn vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en andere internationaal erkende instrumenten, zijn essentiële voorwaarden voor het werk van de Wereld-Esperantovereniging.”
Op donderdag 27 november 2025 overleed in Beverwijk een van de bekendste gezichten van de internationale Esperanto‑beweging, Rob Moerbeek. Hij werd geboren op 1 mei 1936 in een socialistisch Esperanto-milieu – zijn ouders Jan Moerbeek en Alida Elisabeth Prins waren idealistische arbeiders die Esperanto thuis spraken. Tijdens wandelingen oefenden zij de taal en Rob luisterde als middelbare‑schoolleerling mee. Hij koos voor een studie klassieke talen, met docenten die hem inspireerden in oud‑Grieks, Latijn en antieke geschiedenis. Tijdens zijn tijd als leraar (1963–1969) sloot hij zich in 1966 aan bij de Federatie van Arbeiders-esperantisten (FLE) in Nederland en de internationale Universala Esperanto‑Asocio (UEA).
Nadat hij in de zomer als vrijwilliger had geholpen, werd Rob Moerbeek in 1969 aangenomen door directeur Victor Sadler als medewerker in het hoofdkantoor van UEA in Rotterdam. In de loop van 32 jaar beheerde hij de verzending van boeken en tijdschriften, verzorgde hij de collectie van de Hector Hodler‑bibliotheek en het archief. Daarnaast gold hij als dé proeflezer van de Esperanto-beweging; hij corrigeerde onder meer de tijdschriften Esperanto, Monato, Internacia Pedagogia Revuo, Scienca Revuo, Fenikso (van Esperanto Nederland), Esperantista Vegetarano en Kontakto. Ook was hij proeflezer voor alle uitgaven zoals boeken en brochures van UEA. Hij ondersteunde blinde esperantiste (zie opmerking van anderen) door teksten in braille om te zetten en werkte aan kleine brochures over omgang met visueel gehandicapten en andere mensen met een beperking. Voor talloze esperantisten was hij de onmisbare brug tussen auteurs en publicaties.
De Duitse Esperanto-Vereniging organiseert jaarlijks het Duitse Esperanto-Congres (GEK). De Waalse en Vlaamse esperantisten organiseren jaarlijks het Benelux-Congres. In 2025 organiseerden zij samen het Duitsland-Benelux-Congres (eo: Gebeneluksa Kongreso).
Dit Duits-Benelux congres werd gehouden in het schilderachtige Schleiden in de Eifel en was een succes. De sfeer was uitbundig en levendig.
Het evenement bood een gevarieerd programma, waaronder:
Bezoek aan het Drielandenpunt en Moresnet. Fotograaf onbekend
Ochtendgymnastiek met An Olijslagers;
Esperanto lessen, die gegeven werden door Katalin Kováts, Sylvain Lelarge en Kristin Tytgat.
Lezingen, over bijvoorbeeld de overstroming die hier in juli 2021 plaats vond en die veel schade heeft veroorzaakt;
Een bezoek aan het Drielandenpunt en het voormalig Neutraal Moresnet, waar de esperantisten werden onthaald door een muziekkorps;
Optredens van meerdere zangers en artiesten, waaronder JoMo en de theatergroep Mezbakita.
In een mail aan alle aanwezigen bedankten de organisatoren de vele mensen die hadden geholpen en alle aanwezigen voor hun deelname en de mooie sfeer.
Uit Nederland waren aanwezig: Ron, Sylian, Katalin, Dorle, Foppe-Klaas, An en Ineke.
Op zaterdag 13 december van 10:00 – 18:00 (of later) organiseert de Antwerpse club La Verda Stelo het Landelijk Zamenhoffeest.
“In een gerestaureerde zaal uit 1880 in het voormalige Stuivenbergziekenhuis trakteren we je op een lekkere maaltijd, een concert van Kajto, een boekendienst en er is volop gelegenheid om gezellig bij te praten.
’s Avonds verhuizen we, voor wie wil/kan, naar ons eigen aangrenzend gebouw voor meer verrassingen en sfeer!
Als je je aanmeldt voor 13 november is de toegangsprijs € 55 (kinderen tot 12 jaar halve prijs), daarna + € 5.
Inschrijven via esperanto-antwerpen@esperanto.be (naam, aantal, of je vlees eet, vegetarisch of veganistisch en of je speciale wensen hebt).
De inschrijving is geldig na betaling aan BE60 9792 1479 3670, namens La Verda Stelo, Antwerpen.
KOM, KOM voor een uniek evenement op een unieke locatie!”
Je kunt nu een petitie tekenen om de Vaalserberg te laten hernoemen naar Mont Zamenhof. Een ludieke actie met een diepere betekenis.
De Vaalserberg is met zijn 322 meter het hoogste punt van Nederland. Het is niet alleen een geografisch kenmerk, maar ook een symbool van eenheid, aangezien het ligt op het vierlandenpunt van de Amikejo (Neutraal-Moresnet), België, Duitsland en Nederland. Deze locatie heeft een unieke potentie om een baken van internationale harmonie en culturele betekenis te worden als het wordt omgedoopt tot Monto Zamenhof / Zamenhofberg / Mont Zamenhof, ter ere van Ludwik Lejzer Zamenhof, de grondlegger van het Esperanto.
Docent aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) Jacob Eikelboom lanceert op de site van de school het idee om een nieuwe minor te starten, een minor die bij zal dragen aan vrede en verbinding: Esperanto.
Deze minor moet volgens Jacob Eikelboom bijdragen aan vrede en verbinding, als tegenwicht tegen militaire minoren die in het hoger beroepsonderwijs worden aangeboden. Hij schrijft dit in zijn de column van 6 oktober 2025. In zijn columns belicht hij de gebeurtenissen op en rond de HvA.
Naast zijn werk als docent is Jacob Eikelboom ook onderwijsontwikkelaar. Hij wil in deze functie het thema ‘rechtvaardigheid’ een meer prominente plek geven binnen het onderwijs.
In de documentatie van het Internationaal Esperanto-Archief (www.iespa.eu, Diest, België) bevindt zich een link (via Europeana) naar een item van het Rijksmuseum Amsterdam: een fotoalbum van een Esperantogroep of familie, vermoedelijk muziekliefhebbers, gedateerd 1933–1936: www.rijksmuseum.nl. Volgens de beschrijving werd het album aangekocht in 2007, maar er is verder niets over bekend en er is geen informatie over eventueel al verricht onderzoek.
Weet iemand in Nederland meer over dit album? Zou het zinvol zijn als een Nederlander zich persoonlijk bij het Rijksmuseum meldt om hulp aan te bieden bij het zoeken naar aanvullende informatie?
Esperantisten ontmoeten esperantisten in andere landen en er ontstaan dan soms ook liefdesrelaties. Enkele jaren geleden kreeg Marc van Oostendorp bezoek van twee Nederlandse dames. Ze brachten hem een stapel liefdesbrieven in Esperanto, geschreven in de jaren dertig door een Italiaanse vrouw aan hun vader.
De brieven vertellen het verhaal van een grote liefde die hij blijkbaar nooit vergat.
Het Franse Esperantokasteel Grezillon nodigt u uit voor zijn volgende E-evenementen in oktober 2025 en april 2026.
24 oktober – 2 november 2025
14e Herfstweek: Esperanto-vakantie, cursussen en FEI-examen. Met Renée Triolle (niveau C1–C2), Dalia Pileckiene (niveau B1–B2), Alain Delmotte (niveau A1–A2).
21 – 28 oktober 2025
Koorbijeenkomst met Bernard Bigonnet.
21 oktober – 6 november 2025
Vrijwilligerswerk in groep, vooral buiten in het park Met Isabelle Nicolas.
17 – 27 april 2026
14e Lenteweek: Intensieve cursussen en KER-examens Met Zsofia Korody, Birke Dockhorn, Marion Quenut, Paweł Fischer-Kotowski.
