Verkisto Vladimir Varankin
Fascina Esperanta romano pri la 1920-aj jaroj nun en nederlanda traduko.
Vitalij Zorinis estas rusa inĝeniero, kiu studas metrokonstruadon en Berlino por vidi, kiugrade la germana aliro povas esti adoptita de la rusoj. Kvankam Varankin kritikas la sovetan reĝimon, li estas vidata en Moskvo, foje entuziasme, foje suspekteme, kiel vera komunisto kaj tial estas finfine arestita. Ree en Sovetio, li devas trakti la burokration kaj korupton, kiuj regas en la moskva ŝtatservo. Varankin priskribas la elpurigojn en la partikerno, kiuj okazis en 1929.
Varankin, kiu verkis La Metroon en Esperanto, malmulte povus imagi, ke li mem fariĝos viktimo de la elpurigoj iniciatitaj de Stalino en 1938, pro kio ankaŭ aliaj konataj Esperantistoj pereis. Iliaj kontaktoj kun eksterlandanoj en “fremda” lingvo igis ilin anticipe suspektindaj.
La romano estas plena de viglaj dialogoj kaj belaj priskriboj de situacioj, pejzaĝoj kaj manifestacioj, kiuj okazis dum tiu tempo. Antaŭ ĉio, La Metroo donas interesan enrigardon pri la vivsituacio kaj pensado de rusoj kaj germanoj fine de la 1920-aj jaroj.
La romano estis eldonita en 1933 de Esperanto-eldonejo EKRELO en Amsterdamo. William Auld multajn jardekojn poste nomis ĝin ‘forgesita majstraĵo’ kaj enmetis ĝin tiam en liston de kvindek eminentaj verkoj verkitaj en Esperanto en la cent jaroj de ĝia ekzisto.
Hodiaŭ la leganto povas legi ĉi tiun libron, post kiam ĝi estis eldonita en Kopenhago en 1977. “Pro politikaj cirkonstancoj, la romano apenaŭ ricevis la eĥon, kiun ĝi meritis,” klarigas la teksto sur la kovrilo de la dua eldono. Tiuj ĉi ‘politikaj cirkonstancoj’ referencas al la persekutado de Esperantistoj sub Stalino.
Por la unua fojo, nun ankaŭ disponeblas nederlanda traduko. La libron tradukis el Esperanto A.Kooij-van Holst kaj kontrolis Bert de Wit. Grafikisto estas Terry Vogelaar.
La Esperanta eldono estas mendebla ĉe la libroservo de UEA.
La nederlanda versio ankoraŭ ne estas mendebla kiel libro, sed tuj kiam la libro estos publikigita, ĝi estos anoncita en ĉi tiu retejo.
Ĝi nun legeblas en PDF ĉi tie.